Syndroom van Gilles de la Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette (kortweg Tourette of TS) is een complexe stoornis waarover er nog veel vragen onbeantwoord zijn. Dat de ziekte het gedrag op verschillende manieren beïnvloedt is alvast zeker.

Oorzaken van Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette is een ziekte verbonden aan de hersenen, meer bepaald de frontale kwabben en de basale ganglia (het gedeelte van de hersenen die de bewegingen regelt). Tourette is het resultaat van abnormale ontwikkelingen in de hersenen en het zenuwstelsel, maar wat Tourette echt veroorzaakt is niet geweten. Volgens onderzoek kan het onevenwicht tussen dopamine en noradrenaline in de hersenen resulteren in het syndroom. Deze stoffen regelen immers de bewegingen en impulsen.

In sommige gevallen is Tourette erfelijk. Al wil het niet zeggen dat als iemand de genen in zich heeft, zich dit ook gaat ontwikkelen. Jongens hebben meer aanleg om het syndroom van Gilles de la Tourette te ontwikkelen dan meisjes. 

Waaraan herken je Tourette?

Het typische symptoom van Tourette zijn de vele tics. Zo zijn er de motorische tics die een invloed hebben op bewegingen (bv. met de ogen knipperen) en de vocale tics, die zich vaak uiten in luidop geluiden maken en roepen (bv. oncontroleerbaar vloeken). Bij sommigen zijn de tics slechts licht (bv. voortdurend neus optrekken), maar bij anderen kunnen de tics groter zijn (bv. voortdurend met de benen stampen of het laatste woord van elke zin in een gesprek herhalen). Tics kunnen veranderen tijdens het ziekteverloop. Sommige kunnen vervagen en vervangen worden door andere tics. Deze tics zijn allemaal buiten het bewuste en Tourettepatiënten kunnen ze dan ook niet beheersen. Sommige patiënten krijgen een teken als de tic zich gaat voordoen. In dat geval kunnen ze de tic ‘inhouden’, al is het maar voor even.

Wanneer treedt TS meestal op?

Tourette komt vaak voor bij kinderen en jonge tieners. Op korte termijn ontwikkelen deze kinderen vaak gedrags- en gewoontemoeilijkheden. De meeste kinderen gaan hierbij door periodes waarbij de symptomen lichter, maar ook erger zijn. Meestal verergeren de tics in periodes van druk, bezorgdheid en stress. Hierdoor kan TS pas vastgesteld worden indien de tics zich gedurende 12 maanden voordoen.

Het verband tussen Tourette en andere aandoeningen

De helft van de kinderen met TS lijdt ook aan OCS (obsessieve compulsieve stoornis of dwangneurose), waarbij men dwangmatig alles gaat controleren (bv. men gaat constant kijken of alle deuren wel dicht zijn).  Tourette gaat ook vaak gepaard met ADHD, slaap- en leerproblemen en oncontroleerbare woedeaanvallen.

Hoe wordt Tourette behandeld?

Bij kinderen gaat Tourette soms vanzelf over. Indien dit niet zo is kan het syndroom behandeld worden met medicijnen of therapie waarbij de tics worden gecontroleerd. In sommige gevallen kan het helpen om aan een sport te doen waarbij precieze en gecontroleerde bewegingen worden toegepast (bv. karate). Anderen hebben dan weer baat bij relaxatietherapie.